' मनुष्य हा समाजप्रिय प्राणी आहे'
'Man is a social animal '
लेखाचे शीर्षक म्हणजे वरील समाजमान्य कल्पनेला उघडपणे छेद देणारे आहे, याची मला कल्पना आहे. बऱ्याच जणांना असेही वाटेल की "काय बोलतेय ही ?" एकटेपणा हा फक्त लादलेला असू शकतो. एकटेपणात आनंद कुठून आला? मला ओळखणारे काही कदाचित असेही म्हणतील, "सर्व काही दृष्ट लागण्यासारखे चालू असताना कसला एकांत हवाय हिला? काहीतरीच खूळ आहे झालं."
पण तुम्हाला सांगू का? मी कायम एकटेच राहण्याचा प्रचार आणि समर्थन अर्थातच करत नाही आहे हं ! मी म्हणतेय तो एकांत म्हणजे स्वतःच स्वतःला बक्षीस दिलेले आयुष्यातील काही क्षण !!
असे कधी जाणवलेय का तुम्हाला, की आयुष्यातील बराच काळ आपण कोणाचेतरी-कोण असेच जगत असतो- जसे की राजूचे बाबा, मिनीची आई, रेवाची सासू, मिसेस काळे, टीमचा manager, सोसायटीचा गुरखा, कामतांकडील पोळ्यावाली वगैरे वगैरे.. लक्षात आले न मला काय म्हणायचेय ते ! अर्थात या सगळ्याच्या विरुद्ध नाही आहे हं मी. एका निरोगी, सुदृढ समाजाकरिता हे सर्व धागेदोरे आवश्यक आहेत.आपल्या आयुष्याचे इंद्रधनुष्य या सर्व लोकांमुळेच तर सजत असते.
हे सर्व मान्य केले तरीसुद्धा काही वेळा मात्र आपला स्वतःचा रंग कोणता? असा प्रश्न भेडसावत राहतो मनाला. आजूबाजूच्या -एरव्ही आपल्या आत्यंतिक जवळच्या- माणसांची गर्दी वाटू लागते. त्यांच्या गुजगोष्टी या गोंगाट वाटू लागतात. त्यांच्या सहज केलेल्या सूचना या आपल्यामध्ये केलेला हस्तक्षेप वाटू लागतो.....
यापैकी काहीही झाले की खुशाल समजावे - आपल्या मनाला आपली गरज आहे !! सारे काही, थोड्या वेळापुरते बाजूला ठेवून फक्त मनाचे ऐकायचे आहे. त्याचे लाड करायचे आहेत. काहीही हस्तक्षेप न करता त्याच्या सगळ्या तक्रारी ऐकून घ्यायच्या आहेत.
माझ्या मते तरी प्रत्येकाला कधी न कधीतरी अशा एकांताची नितांत आवश्यकता असते. हे एक प्रकारचे cleansing आहे म्हणा ना!! आपल्या मनाचे. मनातील सर्व शंका-कुशंका, चिडचिड, राग बाहेर काढून पुन्हा नव्याने आयुष्याला, आपल्या माणसाना सामोरे जायचे...
मला तरी असे cleansing खूप आवडते. आज असेच झाले. तसे काहीच कारण नसताना मन उगाचच मलूल झाले होते. काही सुचत नव्हते. एक प्रकारची बेचैनी भरून राहिली होती. मनाचे ओरडणे बाहेर ऐकू येईल कि काय अशी शंका वाटायला लागली तेंव्हा ठरवले, की स्वतःलाच छान मेजवानी द्यायची. आतून शांत व्हायचे.. मग काय, lunch-break मध्ये माझ्या आवडीच्या एका छानश्या हॉटेलमध्ये गेले- हो, एकटीच.. ! त्या तारांकित हॉटेलमधील कर्मचारीवर्गही चेहेऱ्याने ओळखीचा झाला आहे. आजवर मी, माझे पतीदेव, व आमचे पिल्लू, अशा त्रिकुटाचे स्वागत करण्याची सवय असलेल्या त्या लोकांना मला एकटीलाच पाहून थोडे आश्चर्यच वाटले. पण त्यांनी तसे न दर्शवू देता मला छान कोपऱ्यातले टेबल दिले. माझा पुढील एक तास अतिशय मस्त गेला. मेनुमधील चविष्ट डिशेस खाऊन बघताना मला जाणवले की कितीतरी दिवसात आपण मनापासून पदार्थांच्या चवीच घेतल्या नाही आहेत. असे एकटे बसलोच नाही आहोत बरेच दिवसात आपण...लोकांच्या -एकट्या माणसाकडे बघून टाकल्या जाणाऱ्या- सहानुभूतीच्या नजरांचीसुद्धा इतकी गम्मत वाटत होती !! शेवटी dessert खाताना मला कळले की आपले मन पण आपल्यासारखेच तृप्त, शांत झाले आहे.... Alexander Pope या सुप्रसिद्ध कवीची "solitude" ही कविता अर्थासहित उलगडायला लागली आहे....
तेंव्हा वाचकहो, Enjoy the solitude, till it lasts...!! सोबतीला फक्त हे dessert.. आणि माझ्या शुभेच्छा....!!
'Man is a social animal '
लेखाचे शीर्षक म्हणजे वरील समाजमान्य कल्पनेला उघडपणे छेद देणारे आहे, याची मला कल्पना आहे. बऱ्याच जणांना असेही वाटेल की "काय बोलतेय ही ?" एकटेपणा हा फक्त लादलेला असू शकतो. एकटेपणात आनंद कुठून आला? मला ओळखणारे काही कदाचित असेही म्हणतील, "सर्व काही दृष्ट लागण्यासारखे चालू असताना कसला एकांत हवाय हिला? काहीतरीच खूळ आहे झालं."
पण तुम्हाला सांगू का? मी कायम एकटेच राहण्याचा प्रचार आणि समर्थन अर्थातच करत नाही आहे हं ! मी म्हणतेय तो एकांत म्हणजे स्वतःच स्वतःला बक्षीस दिलेले आयुष्यातील काही क्षण !!
असे कधी जाणवलेय का तुम्हाला, की आयुष्यातील बराच काळ आपण कोणाचेतरी-कोण असेच जगत असतो- जसे की राजूचे बाबा, मिनीची आई, रेवाची सासू, मिसेस काळे, टीमचा manager, सोसायटीचा गुरखा, कामतांकडील पोळ्यावाली वगैरे वगैरे.. लक्षात आले न मला काय म्हणायचेय ते ! अर्थात या सगळ्याच्या विरुद्ध नाही आहे हं मी. एका निरोगी, सुदृढ समाजाकरिता हे सर्व धागेदोरे आवश्यक आहेत.आपल्या आयुष्याचे इंद्रधनुष्य या सर्व लोकांमुळेच तर सजत असते.
हे सर्व मान्य केले तरीसुद्धा काही वेळा मात्र आपला स्वतःचा रंग कोणता? असा प्रश्न भेडसावत राहतो मनाला. आजूबाजूच्या -एरव्ही आपल्या आत्यंतिक जवळच्या- माणसांची गर्दी वाटू लागते. त्यांच्या गुजगोष्टी या गोंगाट वाटू लागतात. त्यांच्या सहज केलेल्या सूचना या आपल्यामध्ये केलेला हस्तक्षेप वाटू लागतो.....
यापैकी काहीही झाले की खुशाल समजावे - आपल्या मनाला आपली गरज आहे !! सारे काही, थोड्या वेळापुरते बाजूला ठेवून फक्त मनाचे ऐकायचे आहे. त्याचे लाड करायचे आहेत. काहीही हस्तक्षेप न करता त्याच्या सगळ्या तक्रारी ऐकून घ्यायच्या आहेत.
माझ्या मते तरी प्रत्येकाला कधी न कधीतरी अशा एकांताची नितांत आवश्यकता असते. हे एक प्रकारचे cleansing आहे म्हणा ना!! आपल्या मनाचे. मनातील सर्व शंका-कुशंका, चिडचिड, राग बाहेर काढून पुन्हा नव्याने आयुष्याला, आपल्या माणसाना सामोरे जायचे...
मला तरी असे cleansing खूप आवडते. आज असेच झाले. तसे काहीच कारण नसताना मन उगाचच मलूल झाले होते. काही सुचत नव्हते. एक प्रकारची बेचैनी भरून राहिली होती. मनाचे ओरडणे बाहेर ऐकू येईल कि काय अशी शंका वाटायला लागली तेंव्हा ठरवले, की स्वतःलाच छान मेजवानी द्यायची. आतून शांत व्हायचे.. मग काय, lunch-break मध्ये माझ्या आवडीच्या एका छानश्या हॉटेलमध्ये गेले- हो, एकटीच.. ! त्या तारांकित हॉटेलमधील कर्मचारीवर्गही चेहेऱ्याने ओळखीचा झाला आहे. आजवर मी, माझे पतीदेव, व आमचे पिल्लू, अशा त्रिकुटाचे स्वागत करण्याची सवय असलेल्या त्या लोकांना मला एकटीलाच पाहून थोडे आश्चर्यच वाटले. पण त्यांनी तसे न दर्शवू देता मला छान कोपऱ्यातले टेबल दिले. माझा पुढील एक तास अतिशय मस्त गेला. मेनुमधील चविष्ट डिशेस खाऊन बघताना मला जाणवले की कितीतरी दिवसात आपण मनापासून पदार्थांच्या चवीच घेतल्या नाही आहेत. असे एकटे बसलोच नाही आहोत बरेच दिवसात आपण...लोकांच्या -एकट्या माणसाकडे बघून टाकल्या जाणाऱ्या- सहानुभूतीच्या नजरांचीसुद्धा इतकी गम्मत वाटत होती !! शेवटी dessert खाताना मला कळले की आपले मन पण आपल्यासारखेच तृप्त, शांत झाले आहे.... Alexander Pope या सुप्रसिद्ध कवीची "solitude" ही कविता अर्थासहित उलगडायला लागली आहे....
तेंव्हा वाचकहो, Enjoy the solitude, till it lasts...!! सोबतीला फक्त हे dessert.. आणि माझ्या शुभेच्छा....!!
No comments:
Post a Comment